Samen met tientallenzorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten en burgerinitiatieven in Rivierenland is een plan voor de regio opgesteld. Dit regioplan richt zich op de samenhang tussen het sociale domein en de zorg voor de inwoners en het beschikbaar houden daarvan in de toekomst. Ook moet het de ‘samenredzaamheid’ in dorpen en wijken bevorderen.
De ambitie van het regioplan is om zorg en welzijn voor inwoners meer te richten op positieve gezondheid. Dit stelt niet de ziekte of beperkingen maar een betekenisvol leven van mensen centraal. Wat mensen hiervoor nodig hebben noemen we de ‘leefvraag’.
Duurzame zorg en vitale samenleving
Door de vergrijzing stijgt de vraag naar zorg en tegelijkertijd daalt het aantal mensen dat die zorg of mantelzorg kan verlenen. De regio Rivierenland gaat daarom voor duurzame betaalbare zorgverlening en een vitale samenleving. Dit kunnen we bereiken door in te zetten op het bevorderen van het welbevinden, de zelfredzaamheid en het versterken van de eigen regie, zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen. In plaats van de beperkingen staan de mogelijkheden van mensen en hun sociale netwerk voorop. Bij de leefvraag wordt gezondheid niet meer gezien als de afwezigheid of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en eigen regie te voeren.
Mensen helpen met de onderliggende problemen
Een ‘leefvraag’ van inwoners beslaat vaak meerdere domeinen. Denk aan fysieke en mentale gezondheid; ongelijke onderwijskansen, geen geschikte huisvesting, schulden en eenzaamheid vergroten de kans op gezondheidsproblemen. Soms worden gezondheidsklachten in de zorg gesignaleerd, bijvoorbeeld door de huisarts, maar ligt het onderliggende probleem ergens anders. Inwoners zijn dan bijvoorbeeld meer gebaat bij hulp vanuit de gemeente, zoals een jongerencoach, ontmoetingsplekken (‘samen tegen eenzaamheid’), een wandelmaatje, schuldhulpverlening, of hulp bij het vinden van een passende woonruimte. Goede samenwerking tussen de organisaties in de regio moet ervoor zorgen dat inwoners in de toekomst nog beter geholpen kunnen worden. Naast goede organisatie van zorg en welzijn richt het plan zich op preventie en het terugdringen van gezondheidsverschillen tussen inwoners in de regio.
Samenwerken en verbinden hard nodig
Christel Robben, regiomanager bij Coöperatie Menzis: “Ik ben erg blij dat alle deelnemende organisaties dit plan onderschrijven en erkennen dat er verandering nodig is. Want zorg en welzijn is goed georganiseerd, maar kijkend naar de uitdagingen in de toekomst is samenwerking en verbinding hard nodig.” Met het IZA, WOZO, GALA en de Hervormingsagenda Jeugd liggen er akkoorden die elkaar versterken en (deels) overlappen. “Het is daarom belangrijk om de samenhang tussen de verschillende initiatieven in het sociaal domein en het medische domein te versterken en daarnaast ook de mensen die niet of niet de juiste leefvraag weten te stellen in het oog houden”, aldus Christel.
Inwoners helpen elkaar
Naast een goede organisatie en afstemming tussen zorg en het sociale domein, is het van belang om de gemeenschapszin in de regio verder te versterken. Want niet alles kan in de reguliere zorg worden gesignaleerd en opgepakt. Het is dus ook belangrijk dat buren, familie en vrienden elkaar helpen. Van zelfredzaamheid naar ‘samenredzaamheid’. Met nog meer oog voor elkaar. “Door te vragen wat er voor jouw leerling, buurman, cliënt of patiënt belangrijk is, haal je de daadwerkelijke vraag op, en kun je daar de juiste hulp of ondersteuning bij organiseren”, aldus Christel. “In de dorpen is de gemeenschapszin vaak meer ontwikkeld dan in stedelijk gebied. Met de deelnemende partijen en met inwoners wordt gekeken hoe we hiervan kunnen leren. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van welzijnswerkers in de wijken en laagdrempelige en openbare plekken, bijvoorbeeld buurt- en dorpshuizen en bibliotheken.”
Samen met inwoners
Voor alle partijen in de regio biedt het regioplan kaders om ook naar de eigen initiatieven te kijken: zijn deze nog passend of moet meer de samenwerking gezocht worden. In 2024 volgen verschillende werksessies met inwoners, het sociale domein, coöperatie Menzis en de zorgorganisaties, om de ambitie steeds meer vorm te geven en concrete keuzes te maken.