Prikken, meten, spuiten, eten. Wie diabetes type 1 heeft, moet constant opletten. De kunstalvleesklier van Robin Koops maakt het meten en spuiten overbodig en geeft de patiënt meer vrijheid. Menzis vergoedt het gebruik van de kunstalvleesklier.
Update: In juli 2021 kreeg Robin Koops een bedrag van 10 miljoen euro om zijn kunstalvleesklier verder te ontwikkelen. Het UMC Utrecht gaat de werking van zijn uitvinding testen in 12 ziekenhuizen en onder 240 deelnemende patiënten. Het duurt nog een paar jaar voordat de kunstalvleesklier voor iedereen beschikbaar is. De verwachting is dat dit in 2024 gaat gebeuren.
Verhaal van de uitvinder
Robin Koops vertelt over zijn uitvinding: “Ik heb zelf diabetes type 1 en was de hele dag bezig met insuline spuiten en koolhydraten tellen. Als techneut dacht ik: ‘dat moet toch anders kunnen’. In 2004 maakte ik een prototype van een apparaat dat de bloedwaardes stabiel houdt. Je schuift er 2 capsules in. De ene bevat insuline waarmee je de bovengrens regelt; de andere glucagon waarmee je de ondergrens regelt. In de loop der jaren maakte ik de kunstalvleesklier slimmer en kleiner. Aan het apparaat zitten 2 slangetjes en 2 sensoren, die je in de huid brengt. De patiënt hoeft verder niets te doen. Het apparaat rekent nauwkeurig uit hoeveel insuline of glucagon het moet afgeven.
We zijn onlangs een project gestart met 100 patiënten, samen met ziekenhuis Rijnstate (Arnhem), Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede), Slingeland Ziekenhuis (Doetinchem), CWZ (Nijmegen) en ZGT (Hengelo). We zien nu al dat de patiënten zich na een paar weken beter voelen. Ze zijn fitter, zien beter, hebben minder spierpijn en zijn helderder in hun hoofd. En ze hebben steeds minder behoefte aan insuline. Blijkbaar herstelt het lichaam zich, nu het apparaat de bloedsuikerwaarde stabiel houdt. Dat geeft een enorme verlichting. Mensen krijgen hun leven weer terug.”
Hoe werkt de kunstalvleesklier?
Het apparaat werkt met 2 draadloze sensoren en 2 infusiesets. De sensoren meten de activiteit van de patiënt en de bloedglucosewaarden. Zijn de bloedglucosewaarden te hoog, dan pompt het apparaat insuline het lichaam in. Zijn ze te laag, dan krijgt de patiënt glucagon. Deze 2 hormonen gebruikt het lichaam zelf ook om de bloedsuikerspiegel te laten dalen en stijgen. Het apparaat rekent automatisch uit hoeveel er van welk hormoon nodig is.
Af en toe komt er nog een vingerprikje bij: de patiënt meet dan de glucose in z’n bloed en controleert of het apparaat goed z’n werk doet. Meer hoeft hij niet te doen. Behalve dan het vervangen van de ampullen, batterijen en infusiesets. De kunstalvleesklier is ‘slim’: het leert van de gegevens die het verzamelt. Hoe langer de patiënt het apparaat gebruikt, des te beter stelt de kunstalvleesklier zich af op het lichaam.
Ervaring van een patiënt
Kay Merkus (29) heeft diabetes type 1: “Als 5-jarig kind verdronk ik bijna in het zwembad; ik bleek geen energie meer te hebben. Diagnose: suikerziekte. Ik moest me 5 keer per dag injecteren met insuline. 9 jaar geleden kreeg ik de eerste generatie insulinepomp. Een log apparaat dat niet echt goed werkte, want ik had nooit de juiste waardes. En dat terwijl ik veel sport. Ik doe 4 tot 5 keer per week aan golf, hockey, cross-fit en badminton, en moest dus constant letten op m’n energie en suikers.
De kunstalvleesklier van Robin Koops is de ommekeer. Ik kan nu met volle inzet de wedstrijd in en heb ook veel meer kracht. En ik hoef geen koolhydraten meer te tellen en te corrigeren als ga sporten. Nu eet en doe ik gewoon waar ik zin in heb. Een wereld van verschil. Er is weer ruimte voor andere zaken in m’n leven. Ik kan me ook beter concentreren. Dat komt omdat de kunstalvleesklier schommelingen in de bloedsuikerspiegel voorkomt. Met de oude pomp had ik zeker 2 hypo’s per dag; met de slimme pomp hooguit een per week.
Je moet het zo zien: mijn lichaam is verslaafd aan de hypo’s en verzet zich nog even tegen de nieuwe situatie waarin m’n bloedsuikerspiegel stabiel is. Daarbij moet het apparaat mijn lichaam leren kennen en uiteindelijk zal ik geen hypo’s meer hebben. Dan leef ik gewoon als iemand zonder diabetes.”
Wat is de rol van Menzis?
Henk Eleveld, zorgspecialist bij Menzis: “Menzis zag meteen de waarde van de kunstalvleesklier en investeert er ook in – in het belang van haar verzekerden. We dragen immers graag bij aan innovaties die de kwaliteit van zorg voor onze verzekerden verbeteren. En we vinden het belangrijk goede en betaalbare zorg te verzekeren én de leefkracht van ieder mens te versterken.
Menzis gelooft in dit apparaat, dat overigens wordt vermarkt door het bedrijf Inreda Diabetic. We verwachten dat het aantal ziekenhuisopnames afneemt en dat het leven van diabetici aangenamer wordt. Robin Koops moet opboksen tegen de grote farmaceuten, dus hij heeft een lange adem nodig. En die heeft hij. Een belangrijke stap is het verkrijgen van de CE-markering, in februari dit jaar. Dat betekent dat het apparaat de markt op mag. Goed nieuws voor onze verzekerden met diabetes type 1, want Menzis vergoedt - als proef bij maximaal 100 patiënten - het gebruik van de kunstalvleesklier.”
Meer weten?
Fotografie: Jacq Roos Fotografie