Ruim 2 miljoen huishoudens hebben een betalingsachterstand, waarvan 1,4 miljoen huishoudens risicovolle of problematische schulden hebben. Door de economische gevolgen van COVID-19 zal deze groep alleen maar groeien. Door vroeg te signaleren en als overheid, werkgevers en zorgverzekeraars de handen ineen te slaan kunnen we hoge schulden voorkomen.
Deze bevinding komt uit het rapport ‘COVID-19 en schuldenproblematiek in Nederland’ van SchuldenLabNL en accountants- en advieskantoor Deloitte. Menzis maakt zich zorgen over de gezondheid van deze groep mensen. Wij weten wat geldzorgen fysiek en mentaal met een mens kan doen. En de zorg staat al onder grote druk.
Om meer bewustzijn voor deze problematiek te creëren organiseerde Menzis in samenwerking met SchuldenlabNL, Deloitte en de 14 Twentse gemeenten een webinar onder leiding van Bertien Dumas (manager Sales & Marketing bij Menzis). De aanwezigheid van 200 vertegenwoordigers van overheid, zorgorganisaties, grote werkgevers en ZZP’ers maakt duidelijk dat het thema leeft.
Niet het wiel opnieuw uitvinden
Op 6 november 2018 is SchuldenlabNL als onafhankelijke stichting opgericht om met een eenduidige aanpak de schuldproblematiek in Nederland te verbeteren bij zowel publieke als private partijen. Sadik Harchaoui (jurist) is mede initiatiefnemer en chef de mission van SchuldenlabNL: “We hebben te maken met een groot maatschappelijk probleem dat we niet oplossen door op de huidige manier door te gaan. Veel organisaties, gemeenten en werkgevers proberen het wiel steeds opnieuw uit te vinden. Het is onze missie om projecten en initiatieven die succesvol zijn op te schalen en landelijk beschikbaar te maken. Maar het vraagt lef en leiderschap van bestuurders en directeuren om over de eigen schaduw heen te springen en projecten van elkaar over te nemen.”
Versnippering in de schuldhulpketen
Het rapport laat zien dat COVID-19 tot krimp én tegelijkertijd groei van bepaalde beroepsgroepen leidt. Door deze ontwikkeling wordt met name de kwetsbare groepen: flexwerkers, jongeren (35-minners) en schoolverlaters en een groep 55-plussers hard geraakt. Mohamed Bouker, partner Finance & Performance bij Deloitte: “Structurele uitdagingen voor schuldhulpverlening in Nederland zijn het tijdig bereiken van mensen, sneller beslissen over schuldenregelingen en het proces naar ‘schuldenvrij’ versnellen. Voorkom dat mensen met een tijdelijke disbalans tussen inkomen en uitgaven doorschieten naar problematische schulden. Versnippering in de schuldhulpketen en verschillen in aanpak tussen gemeenten en private partijen maken dit echter lastig.”
Vroeg signaleren en in gesprek gaan
Door de handen ineen te slaan is het de 14 Twentse Gemeenten gelukt om schuldhulpregelingen voor alle Twentse inwoners beschikbaar te maken. Ilse Duursma, wethouder gemeente Dinkelland en bestuurlijk trekker van de samenwerkingsagenda namens de 14 Twentse gemeenten: “Voor kleine gemeenten is het soms moeilijk om schuldhulpverlening in te regelen, als je het met 14 gemeenten tegelijk doet dan maak je impact.” Maar met alleen het bieden van regelingen kom je er niet. Elise Hol, Regiosecretaris integrale samenwerking in Twente: “’Het is belangrijk zowel in te zetten op het vroegsignaleren en voorkomen van schulden als het aanpakken van bestaande schulden, in gesprek gaan over het onderliggende probleem. Samen kijken naar de oplossing is essentieel, inkomensvragen los je niet op met zorg, maar met inkomen
Werk aan de winkel
Als zorgverzekeraar voelt Menzis zich verantwoordelijk om bij te dragen in het voorkomen van problematische schulden van onze verzekerden. Jan Willem Kistemaker, teammanager Creditmanagement bij Menzis: “We bieden diverse regelingen waarmee we voorkomen dat mensen boven op hun schuld ook nog een boete moeten betalen. Dit kan met regelingen in samenwerking met gemeenten, maar ook direct met verzekerden zelf. We hopen hiermee mensen weer grip op hun leven te geven. Dat zorgt voor minder stress en verbetert hun gezondheid en leefkracht. Dat is van toegevoegde waarde voor de samenleving en uiteindelijk zullen daardoor de maatschappelijke kosten lager uitvallen.”
De verwachting is dat mede door COVID-19 meer mensen in financiële problemen zullen raken. Bij alle sprekers was duidelijk dat samenwerking essentieel is om deze problematiek het hoofd te bieden. De samenwerking met elkaar, maar ook de rol van werkgevers kwam aan bod. Menzis wil samen met werkgevers actiever optrekken om (aankomende) schulden bij werknemers te herkennen en op te lossen. We hopen hiermee een groep te bereiken die nog buiten het sociale vangnet valt, maar wel moeite heeft (of mogelijk gaan krijgen) om iedere maand rond te komen. De 14 Twentse gemeenten riep op om het gesprek aan te gaan bij loonbeslag of verzoek om een voorschot. Mensen zijn zich vaak niet bewust van de regelingen die er zijn. Door hen hierop te attenderen wordt de stap om hulp te zoeken ook kleiner.
De volledige uitzending zien? Bekijk het webinar hier.