Er zijn grote veranderingen nodig om het huidige niveau van zorg in Groningen en de kop van Drenthe te behouden in de toekomst. Dat blijkt uit het Regiobeeld Noord. Groninger en Drentse zorg- en welzijnsorganisaties, de provincie Groningen, gemeenten, patiëntenorganisaties en Menzis hebben dit regiobeeld samengesteld. Het geeft inzicht in de ontwikkeling van zorgvraag en -aanbod de komende 10 jaar.
Als er niets verandert, raakt de zorg in de regio Noord het komende decennium nog verder in de knel. Steeds meer vergrijzing en steeds minder jongeren zorgen voor grote uitdagingen. Naar verwachting daalt het aantal zorgverleners in de provincie Groningen van 70.000 naar 65.800. Dit zal vooral merkbaar zijn in Ommelanden.
Ook het potentieel aan mantelzorgers in de regio neemt af: met een derde. Daartegenover staat een toename van het aantal inwoners met chronische ziekten (artrose, beroerte en coronaire hartziekte), overgewicht en dementie. Deze laatste groep groeit met 40% in 2030.
Verschil tussen Stad en Ommelanden
In het Regiobeeld Noord* wordt onderscheid gemaakt tussen de subregio Stad (gemeenten Groningen, Westerkwartier, Tynaarlo en Noordenveld) en de subregio Ommelanden (in het Noorden en Oosten van de provincie Groningen).
Het valt op dat de gezondheid van de inwoners in Stad beter is dan gemiddeld in Nederland; in Ommelanden is dit beduidend minder goed. In Stad wordt meer gesport, maar ook meer gerookt en gedronken dan in Ommelanden. Positief is wel dat in beide gebieden het aantal rokers met ongeveer een vijfde afneemt. Het blijkt daarnaast dat de inwoners van Ommelanden minder zelfredzaam zijn dan gemiddeld in ons land (80 tegenover 45%). In Stad is dit in lijn met het gemiddelde.
Aandacht voor kwetsbare inwoners
Geïntegreerd in het regiobeeld is het document ‘Kwetsbare groepen in het Groninger zorglandschap’, dat de Aletta Jacobs School of Public Health heeft opgesteld in opdracht van de provincie. Gedeputeerde Tjeerd van Dekken:
“Dit regiobeeld maakt duidelijk dat we gezamenlijk verantwoordelijk zijn en onze schouders moeten zetten onder het voorkomen van ziekte en het bevorderen van de gezondheid van onze inwoners. Daarom hebben alle partners aan de provincie gevraagd als onafhankelijke partij een preventie-overleg te ondersteunen. Hier wordt preventie concreet gemaakt en verder vormgegeven in de regio. Specifieke aandacht is er voor de relatief grote groep inwoners van wie de gezondheid kwetsbaar is. Want - oud of jong - iedereen heeft recht op goede zorg.”
Wachttijden samen aanpakken
De oplopende wachttijden voor zorg in de regio kunnen alleen worden aangepakt, als de hele zorgketen samenwerkt. Marc Verschuren, wethouder Gezondheid, Welzijn en Zorg in de gemeente Stadskanaal:
“Zorgaanbieders en het sociaal domein hebben elkaar extra hard nodig om de zorg voor onze inwoners - over de verschillende wetten heen - goed te laten aansluiten. Als gemeente werken we daarom met diverse partijen samen om de wachttijden zo veel mogelijk te beperken. Zo brengen we in de pilot ‘Voorzorg’ de problemen van wachtenden voor specialistische GGZ in beeld; samen met de huisarts, GGZ en het sociaal domein. En we kijken op welke vlakken we al eerder kunnen ondersteunen. Soms individueel en soms in groepsverband.”
Met professionals én inwoners
In het Ommelander Ziekenhuis ervaren artsen en verpleegkundigen dagelijks wat de gevolgen zijn van een ongezonde leefstijl. Wieke Paulusma, projectleider Leefstijl van het ziekenhuis:
“Onze patiënten hebben vaak meerdere chronische aandoeningen, waarvan een deel is terug te leiden op leefstijl. En meestal zijn die ongezonde keuzes niet eens bewust, maar ontstaan ze door schulden of omdat er vanuit huis nooit een ander voorbeeld is geweest. Samenwerking met huisartsen, wijkverpleging en de zorgverzekeraar is essentieel. Want het gaat ook om het delen van kennis en het organiseren van steun in de keten. Zodat patiënten zich geholpen voelen.”
“We zien daarnaast dat het van belang is te investeren in gemeenschappen zelf. Stoppen met roken wordt tenslotte makkelijker als je het samen met je buurvrouw doet. We moeten dus niet alleen vanuit professionals de visie voor de regio uitwerken, maar vooral ook samen met inwoners. Om ervoor te zorgen dat minder inwoners patiënt worden én dat we met elkaar eigenaar zijn van de oplossing.”
Andere kijk
Marieke van der Lans, manager Zorg regio Noord & Oost bij Menzis:
“Krachtenbundeling in deze regio is ontzettend belangrijk; mede door de grote verschillen. Dat betekent dat er soms verschillende aanpakken nodig zijn in de subregio’s. Daar kun je alleen op anticiperen als je elkaar kent en weet te vinden. De uitdagingen zijn groot en vragen écht om een andere kijk op de zorg. Zo willen we verder inzetten op digitalisering en innovatie, waarbij zorgpartijen het aanbod nog meer op elkaar afstemmen.”
“Ook zit er binnen de regio Noord veel potentie in het verbeteren van de leefstijl van de inwoners. Menzis voelt zich niet alleen verantwoordelijk voor haar verzekerden, maar voor alle inwoners van Stad en Ommelanden. We helpen dus graag bij die betere leefstijl. Daarvoor zoeken we vooral naar verbinding tussen zorgaanbieders onderling en met het sociaal domein. We geloven dat alleen met goede regionale samenwerking alle inwoners in de toekomst kunnen blijven rekenen op toegankelijke en betaalbare zorg.”
*Het regiobeeld is gebaseerd op prognoses van vóór de coronacrisis. De impact van corona op de regio Noord nemen de partners mee in de regiovisie die zij samen ontwikkelen.