Nationale Diabetes Challenge maakt je vitaal

In 2019 is gestart op 17 locaties verspreid over Den Haag. In bijna alle stadsdelen (Loosduinen, Laak, Escamp, Centrum, Ypenburg, Scheveningen en Segbroek) werden er wandelingen georganiseerd voor mensen met diabetes. In totaal liepen 471 inwoners mee en bezochten ook het afsluitende Nationale Diabetes Challenge Festival. De meeste wandelingen werden georganiseerd vanuit de huisartsenpraktijk, door de praktijkondersteuner of huisarts. Maar vaak ook door de buurtsportcoach, wandelcoach of fysiotherapeut. De wandelingen zijn een groot succes. De zorgprofessionals uit de wijk zeggen dat ze dan meer ruimte en tijd hebben om hun patiënten persoonlijke aandacht te geven: al wandelend ontstaat er een ‘ander’ gesprek en verloopt het contact makkelijker. De mensen die meewandelen zijn ook razend enthousiast. Maar liefst 82% zegt dat na de challenge hun leefstijl veel gezonder is geworden. 

Bas van de Goor Foundation
Jeroen Flim is programmamanager van de Nationale Diabetes Challenge: “De Nationale Diabetes Challenge is onderdeel van de Bas van de Goor Foundation. De foundation is opgericht door volleyballer Bas van de Goor, die in 1996 in Atlanta Olympisch kampioen werd (foto: tweede van rechts). Hij heeft zelf diabetes type 1 en zet zich al jaren in om mensen met diabetes in beweging te brengen en zo de kwaliteit van leven te verbeteren. “Ik weet uit eigen ervaring – heb zelf ook diabetes – hoeveel profijt je hebt als je meer gaat bewegen en gezonder gaat leven. De insuline die ik nodig heb, gaat beter werken. En m’n bloedsuikerspiegel hou ik er goed mee onder controle.”

Fysieke én mentale winst
Wat in 2014 begon als een wandelproject in Nijkerk, is uitgebreid naar een programma voor heel Nederland, dat is dus de Nationale Diabetes Challenge. Afgelopen jaar werden er op 230 locaties in heel Nederland (van Groningen tot Zeeland, van Randstad tot Achterhoek) wandelevenementen georganiseerd voor mensen met diabetes, waarvan driekwart van de mensen daarnaast nog een andere aandoening heeft. Zij lopen twintig weken (ongeveer 1 uur per keer) in een groep en onder deskundige begeleiding van professionals uit de wijk: huisartsen, praktijkondersteuners, wijkcoaches, welzijnswerkers en thuiszorg.

Jeroen: “Je ziet dat de deelnemers er zowel fysiek als mentaal op vooruit gaan. Mensen voelen zich gewoon beter na de challenge. De bloeddruk daalt, suikerwaardes normaliseren, de medicatie kan worden verminderd of helemaal achterwege blijven en het lichaamsgewicht neemt af. Mensen komen graag in beweging, zodat ze de alledaagse dingen makkelijker kunnen doen, zoals tuinieren, boodschappen doen en spelen met de kleinkinderen. Daarnaast willen ze hun conditie verbeteren, zich fitter voelen en meer energie hebben.”

Deelnemers met drive
Er is ook bijvangst, zegt Jeroen: “Het kopje koffie na afloop is misschien wel het belangrijkste. Tijdens de wandelingen leert men nieuwe mensen kennen, zó waardevol.” Jeroen heeft zelf meerdere keren meegelopen. De gesprekken die daar ontstonden, toverden bij hem een grote glimlach op z’n gezicht. “Je leert de mensen goed kennen, ze zijn heel open tijdens zo’n wandeling. De een heeft meerdere chronische aandoeningen, de ander hoge schulden. Daardoor is de aandacht voor de eigen gezondheid niet prioriteit nummer één, ze zijn aan het overleven. Nu snap ik beter hoe moeilijk het is om vanuit zo’n positie te werken aan je gezondheid. Met die informatie kunnen de zorgprofessionals beter inspelen op de vragen van de mensen. De drive van de deelnemers is groot. Stap voor stap doen ze positieve ervaringen op met bewegen. Je had de mensen moeten zien op het afsluitende festival: er waren deelnemers met fors overgewicht, slechtzienden, mensen op krukken, mensen met rollators – en tóch zijn ze allemaal over de finish gekomen. De challenge verandert levens!”

Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag
Inmiddels zijn De Bas van de Goor Foundation en Menzis in gesprek over het organiseren van de challenge in de andere delen van Nederland waar Menzis veel verzekerden heeft: Groningen, Gelderland, Twente, De Achterhoek, Arnhem en Ede/Wageningen. Menzis ondersteunt de Nationale Diabetes Challenge omdat het werk maakt van preventie en wil bijdragen aan de omslag ‘van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag’. Ook Samen Gezond helpt om te blijven (!) bewegen na de challenge. Dit programma geeft een ‘beloning’ als je gezonde keuzes maakt en geeft je tips en advies van professionals.  

Gezonde leefstijl dankzij Nationale Diabetes Challenge 70% van de deelnemers voelt zich (veel) gezonder dan voor de challenge; 82% van de deelnemers zegt dat de Nationale Diabetes Challenge heeft bijgedragen aan een gezonde leefstijl; 62,8 jaar was de gemiddelde leeftijd van de deelnemers; 31,2 kg/m2 is de gemiddelde BMI (vanaf 30 kg/m2 is er obesitas); 50% van de deelnemers heeft diabetes, gevolgd door overgewicht, hoge bloeddruk, hoog cholesterol, hart- en vaatziekten en depressie; 72% van de deelnemers had meer dan één chronische aandoening tegelijkertijd; 8,2 is de beoordeling van de deelnemers voor de Haagse Nationale Diabetes Challenge; 90% wil doorwandelen; 70% wil doorwandelen in dezelfde groep, 20% wandelt zelfstandig door; 70% wandelt door in dezelfde groep, 78% wil volgend jaar weer meedoen – het sociale karakter van de wandelgroepen wérkt; 92% van de zorgverleners ervaren tijdens de wandelingen meer ruimte en tijd om persoonlijke aandacht te geven, in 85% van de gevallen resulteert dit in een betere relatie met de patiënt; 500 Haagse patiënten wandelden mee in 2019, dit aantal moet elk jaar verdubbelen; Een datum voor de Nationale Diabetes Challenge 2020 is door het coronavirus nog niet bekend.

De challenge verandert levens!

‘De volgende keer loop ik weer mee’ “Een paar jaar geleden gingen m’n waardes flink omhoog. Ik was niet alleen te zwaar. Ik had ook veel stress, m’n man overleed bijna aan een infectie op de aorta – een heftige tijd. De verpleegkundige in de huisartsenpraktijk zei dat ik waarschijnlijk medicatie zou moeten gaan gebruiken, tenzij ik m’n leefstijl zou veranderen. Ze wees me op de challenge. Maar wandelen is niks voor mij, zei ik. Ze haalde me over naar de informatieavond te gaan, en zo begon ik toch met de wandeltochten. Ik ging ook naar een diëtiste. Al vrij snel was ik 20 kilo lichter en voelde me een stuk fitter! Ik spreid nu mijn eten over de dag, vermijd grote porties in één keer. Ben ook meer water gaan drinken om afvalstoffen beter af te voeren. En ik eet meer vis en maximaal 50 gram vlees per dag.” “De begeleiders zijn superenthousiast! Dat brengt zo veel positieve energie en saamhorigheid. En het lopen in een groep stimuleert enorm. Naast de challenge ben ik zelf ook veel meer gaan wandelen. Op advies van de verpleegkundige kocht ik een smart watch met stappenteller. Daardoor weet ik nu precies hoeveel ik beweeg. Ik zet 12.000 stappen per dag, zo’n 8 kilometer. Al met al is de Nationale Diabetes Challenge een omslag in mijn leven. Mijn pillen voor bloeddruk en cholesterol zijn gehalveerd. En m’n bloedwaardes zijn nog nooit zo mooi geweest. De volgende keer loop ik weer mee. Met stok, want m’n evenwichtsorgaan is niet helemaal oké. Ik wil de mensen laten zien dat je ook kunt meewandelen als het lopen soms wat lastig gaat.” Deelnemer Nationale Diabetes Challenge