Acute Care Unit voor kwetsbare ouderen

1. Wat is het probleem?
We worden steeds ouder en daarmee groeit ook het aantal kwetsbare ouderen. Dat zijn mensen met meerdere aandoeningen, die gevolgen hebben voor hun dagelijks functioneren. Zeker in de Achterhoek, waar de vergrijzing sneller gaat dan in de rest van Nederland. Letterlijk en figuurlijk is het evenwicht bij de kwetsbare ouderen wankel. Een blaasontsteking of griep kan grote gevolgen hebben, zoals vallen, gewichtsverlies, uitdroging en cognitieve problemen. En ouderen met meerdere aandoeningen hebben klachten die moeilijk te herkennen zijn. Deze patiënten komen vaak ten onrechte op de spoedeisende hulp. Vaak krijgen ze er niet de juiste zorg, omdat de spoedeisende hulp geen gespecialiseerde ouderenzorg kan bieden. De regels zijn dat een bed op de spoedeisende hulp snel weer vrij moet komen en daarom stroomt de oudere al snel door naar het ziekenhuis. Hoe tegenstrijdig ook, daar komen ze vaak slechter uit dan dat ze erin gingen. Ook voor het ziekenhuis is dit verre van ideaal: gemiddeld liggen daar twintig tot vijfentwintig ouderen die eigenlijk ontslagen zouden moeten worden. Maar omdat ze niet naar huis kunnen (bijvoorbeeld omdat ze een zieke partner hebben of geen thuiszorg kunnen krijgen) houden ze onnodig een bed bezet.

2. Wat is de oplossing?
Kwetsbare ouderen uit de Achterhoek die acute zorg nodig hebben, worden straks opgevangen in de Acute Care Unit (Menzis vergoedt de opname, de patiënt betaalt wel ‘eigen risico’). De hele vierde verdieping van verpleeghuis Antonia in Terborg is ervoor vrijgemaakt. Er kunnen tijdelijk veertien ouderen verblijven. Op dit moment worden de verpleeghuiskamers in gereedheid gebracht. Er komt ook een therapieruimte. De oudere mag maximaal twaalf dagen op de ACU verblijven. Is een langere tijd nodig, dan gaat de patient naar een afdeling voor herstel of revalidatie binnen het verpleeghuis. In de ACU heeft een team – met arts, ergotherapeut, psycholoog , fysiotherapeut en verpleegkundigen, samen met huisarts, naasten en mantelzorgers – rustig de tijd om te onderzoeken hoe de oudere eraan toe is. Als het nodig is, komt een specialist uit het ziekenhuis of een psychiater voor een consult of onderzoek. Zo ontstaat een totaalbeeld van de patiënt. Waarom is de patiënt gevallen? Wat is de juiste pijnmedicatie? Wat is het beste behandelplan? Kan de patiënt straks weer naar huis, eventueel met extra thuiszorg? Of is opname in een verzorgingshuis, verpleeghuis, ziekenhuis of revalidatie-afdeling noodzakelijk? Of is aansterken voldoende om straks weer zelfstandig te kunnen wonen? De oudere krijgt de best mogelijke zorg. En de spoedeisende hulp en het ziekenhuis ‘verstoppen’ niet. Zo snel mogelijk weer terug naar huis, is altijd het doel. Al dan niet met aanvullende zorg van bijvoorbeeld een fysiotherapeut, ergotherapeut of aanvullende mantelzorg.

3. Werkt zo’n Acute Care Unit ook echt?
Ja, dit soort ‘observatiebedden’ blijkt in de praktijk prima te werken. De kwetsbare oudere krijgt de best passende zorg en vaak aangepaste medicatie, samengevat in een behandelplan. Dit behandelplan is er niet alleen voor de huisarts (die altijd betrokken blijft), maar ook voor de thuiszorg en de overige betrokken behandelaren. Dat behandelplan is goud waard, omdat het duidelijk maakt wie wat doet en welke zorgverlener de regie houdt. Vaak zie je ook dat de oudere die na de observatie weer naar huis gaat, minder snel uit balans raakt. Z’n klachten zijn immers goed in kaart gebracht en alle betrokken zorgverleners hebben houvast aan het gedetailleerde behandelplan. Bovendien werkt zo’n ACU preventief. Er komen immers ook ouderen waarmee het niet goed dreigt te gaan. Een snelle opname kan dan crisis voorkomen.

4. Wat vindt de specialist ouderengeneeskunde ervan?
Marian van Gaasbeek Specialist Ouderengeneeskunde van Azora: “Ik ben erg enthousiast over de Acute Care Units. Daarmee kunnen we ouderen een onnodige ziekenhuisopname besparen. Zeker, daar doet iedereen z’n best. Maar hoe gaat het vaak: de oudere heeft bijvoorbeeld klachten aan z’n hart. Dan doet een cardioloog onderzoek. Maar meestal zijn er meer redenen waarom een oudere ‘omvalt’. Op de ACU kijken we naar de totale mens. Waarom lukt het ineens niet meer zelfstandig thuis te leven? Problemen met het geheugen? Te weinig mantelzorgers? Niet goed eten en drinken? Breed kijken is zó belangrijk. Bij ouderen is het zelden één aandoening, gemiddeld zijn er wel vijf problemen. Je komt er dus niet met alleen een harttabletje. Misschien is er thuis wel meer ondersteuning nodig van de thuiszorg. We kijken dus niet alleen medisch, maar naar het totaalplaatje. We proberen ook antwoord te geven op vragen als: hoe krijgen we de oudere weer mobiel, zodat ‘ie weer zelfstandig naar de wc kan? Soms plaatsen we bij de oudere thuis valdetectie en leren ‘m hoe het alarmknopje werkt. Ook maken we de oudere vertrouwd met de iPad, zodat die thuis kan beeldbellen met artsen en familie. En we laten zien hoe het apparaat werkt dat exact op tijd de juiste medicijnen afgeeft.”

 

Datum opening Acute Care Unit uitgesteld Medio april zouden de eerste ouderen terecht kunnen in Terborg. Maar ondertussen is besloten nog even te wachten. De ruimte wordt mogelijk een corona-afdeling, als het aantal op te nemen coronapatiënten toeneemt.