In Rhenen start binnenkort de proef 'Herstelcirkel in de wijk' om patiënten met diabetes type 2 te helpen. Een leefstijlcoach begeleidt patiënten naar een gezondere leefstijl. Marijke ten Haaf en Bianca Looise van Huisartsen Gelderse Vallei vertellen er meer over.
Wat betekent ‘Herstelcirkel’?
Met medicijnen hou je diabetes type 2 vaak wel onder controle, maar het pakt de oorzaak niet aan. Een gezonde leefstijl (zoals goed eten, meer bewegen, bewuster ontspannen) doet dat wel en kan resulteren in herstel. Herstelcirkel in de wijk, waarbij ook Menzis (financiële ondersteuning) en Radboudumc (wetenschappelijk onderzoek) zijn betrokken, betekent dat de nadruk komt te liggen op je eigen gedrag; op de zaken waar je dus zelf iets aan kunt doen.
Of zoals Marijke ten Haaf (staffunctionaris eerstelijnszorgvernieuwing, Huisartsen Gelderse Vallei) het zegt: “De Herstelcirkel is een goede manier om mensen te helpen hun leefstijl te veranderen. De proef die voor de zomer start, is er voor iedereen met diabetes type 2 in Rhenen. Zij kunnen zich aanmelden bij hun huisarts.” Haar collega Bianca Looise (manager ketenzorg en innovatie, Huisartsen Gelderse Vallei) heeft de proef in Lent gevolgd: “Daar zijn al mooie resultaten geboekt: de leefstijlcoach begeleidt de patiënten, die elkaar activeren in de groep. De meesten gebruiken nu minder medicatie. Door Lent zijn we enthousiast geworden!”
Waarom nu ook een proef in Rhenen?
Bianca: “De huisartsen en praktijkondersteuners uit Rhenen zijn opgetogen over de Herstelcirkel. Ze ervaren dat ze een aantal patiënten niet voldoende kunnen begeleiden om tot leefstijlverandering te komen. Dat is frustrerend. Deze patiënten zijn met medicatie weliswaar goed onder controle. Maar door hun leefstijl aan te passen, kunnen ze gezondheidswinst boeken.”
Hoe reageren patiënten op het initiatief?
Marijke: “Niet alleen de huisartsen en hun praktijkondersteuners zijn enthousiast. We weten dat er veel patiënten in Rhenen zijn, die interesse hebben om mee te doen. Vooral zij die al veel hebben geprobeerd, maar moeite hebben hun leefstijl blijvend te veranderen. Ze hebben de wil om er de schouders onder te zetten, maar wij weten hoe moeilijk het is om je leefstijl aan te passen. Daarom is de begeleiding van de leefstijlcoach, die samenwerkt met huisartsen en praktijkondersteuners in de Gelderse Vallei, zo belangrijk.”
Waarom begeleiding in een groep?
Bianca: “Patiënten praten met elkaar hoe de dingen anders aan te pakken; dat stimuleert! Ze leren dat een gezonde leefstijl belangrijk is. Maar het is moeilijk om dat in je eentje vol te houden. De Herstelcirkel doorbreekt dat patroon. Mensen leren in de groep – met 15 tot 20 deelnemers – veel over diabetes. Ze helpen elkaar, worden bondgenoten. Ze wisselen tips uit over gezonde voeding, koken gezond met elkaar. Mensen pakken dus zelf de regie.”
Marijke vult aan: “De groepen worden steeds hechter, waardoor ze dóórgaan. Het is de bedoeling dat de persoonlijke doelen van mensen centraal staan. Yoga, wandelen, koken; er zijn veel mogelijkheden. Doe vooral wat je leuk vindt. Ik verwacht ook dat veel mensen nieuwe contacten opdoen. Dat is zo waardevol.”
Wat is de rol van de leefstijlcoach?
Die bevordert de zelfsturing van de deelnemer. De coach inspireert, geeft individuele begeleiding en groepsondersteuning. En hij stelt samen met de deelnemer een individueel veranderplan op, met doelen per 3 maanden. Bijvoorbeeld: ‘ik wil 5 kilo afvallen’ of ‘ik wil 20 procent minder medicijnen gebruiken’. De leefstijlcoach benadrukt ook steeds de beloning: je kunt straks af met minder medicatie, je voelt je energieker en je bent minder afhankelijk van artsen.
Wat levert het op?
De proef in Lent laat zien dat de deelnemers beter in staat zijn de regie te nemen over hun eigen gezondheid. Ze ervaren meer geluk, hebben meer energie, voelen zich gezonder en krijgen meer sociale contacten. De deelnemers weten ook wat diabetes lichamelijk met je doet. Dat maakt ze sterk bewust van de betekenis van diabetes in hun leven. En ze gingen gezonder eten. Die positieve effecten worden ook in Rhenen verwacht.
| Circa 70 procent van de deelnemers heeft baat bij de Herstelcirkel. Een gezonde leefstijl verbetert glucosespiegel, gewicht, bloeddruk en bloedvetten. Verandering van leefstijl resulteert dus in herstel en het keren van diabetes. |