Haar man heeft een leven lang hard gewerkt als Europees vrachtwagenchauffeur. Nadat bij hem de diagnose diabetes werd gesteld, heeft hij netjes zijn medicijnen geslikt. Later ook insuline gespoten. Altijd goede bloedwaarden. Totdat zijn nierfunctie sterk verslechterde. Harry veranderde zijn leefstijl en kreeg zijn bloedsuiker weer onder controle. Helaas bleek dialyse niet te vermijden. Ze kijkt me aan en herhaalt: ‘Als we het eerder geweten hadden …’
Aandacht is essentieel
Op 14 november is het Wereld Diabetes Dag. Ook Menzis besteedt dan extra aandacht aan deze chronische ziekte. Bijvoorbeeld met Halfuurtje Door Je Buurtje. In Nederland lijden ongeveer 1 miljoen mensen aan diabetes type 2. Deze ‘leefstijlziekte’ hangt samen met overgewicht, ongezonde voeding en gebrek aan beweging. Waardoor de gezondheid van de bloedvaten achteruit kan gaan. En dat kan op langere termijn voor complicaties zorgen, zoals nierfalen, beroerte en hartproblemen.
Mensen met diabetes ervaren vaak een lagere kwaliteit van leven. Ze hebben relatief veel last van vermoeidheid, depressies, obesitas of spier- en gewrichtspijn. Een recente studie van Nivel en RIVM naar de situatie in Nederland bevestigt dit maar weer eens. Alle reden dus om stevig in te zetten op het voorkómen of terugdringen van diabetes type 2.
Ingewikkelde sleutel
Leefstijl kan daarbij de sleutel zijn. Als mensen met diabetes anders gaan eten en meer gaan bewegen, kunnen ze het verloop van hun ziekte afremmen. Misschien hebben ze minder medicatie nodig, of kunnen ze zelfs helemaal stoppen met medicijnen. Dat laten wetenschappelijke studies zien. Veel mensen getuigen hoe een gezonde leefstijl hun leven beter heeft gemaakt. Bij Menzis noemen we het leefkracht: de positieve kracht van gezond leven. We moedigen ieder mens aan om de eigen leefkracht te ontdekken en aan te boren.
Maar we zien ook dat het niet gemakkelijk is om leefstijl te veranderen. In ons land is het nog niet aangetoond dat leefstijlinterventies effectief zijn, schrijft bijvoorbeeld bariatrisch chirurg Maurits de Brauw in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. We zijn ook nog maar kort bezig met de gecombineerde leefstijlinterventie GLI. En het effect ervan is nog niet zo overtuigend als elders (uit grote internationale studies blijkt dat deelnemers aan interventies 5% gewicht verliezen en hun risico op diabetes verlagen). De chirurg pleit nu voor preventie door ingrijpen in de leefomgeving, in plaats van door inzet op leefstijlinterventies.
Blijven mopperen?
Inderdaad, we moeten onder ogen zien dat onze leefomgeving het bijzonder moeilijk maakt om leefstijl te veranderen. Als je lange werkdagen in een vrachtwagen zit, is regelmatige fysieke inspanning bijna onmogelijk. Ongezonde voeding is in veel wegrestaurants de enige optie. De overheid heeft dus de urgente taak om in te grijpen op de leefomgeving. Met een suikertaks, minder reclame voor ongezonde voeding, schoollunches of ruimtelijke ordening die uitnodigt tot bewegen. Effectief ingrijpen kan enorme gezondheidswinst opleveren. Over een aantal jaren al. Maar ook over 5 jaar, 10 jaar, nog meer jaar.
De effecten van overheidsinitiatieven komen te laat voor de mensen die nú lijden aan diabetes, of die risico erop lopen. Ondernemen we geen actie, dan blijven de problemen voor hen toenemen. Zij kunnen complicaties als nierfalen ontwikkelen, met ingrijpende en dure therapie als dialyse tot gevolg. Willen we dat laten gebeuren? Willen we mopperen over leefstijlinterventies, over het gebrek aan doeltreffende actie van de overheid, en het daarbij laten?
Gouden combinatie
Menzis kiest ervoor om maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. We geloven in een combinatie van aanpakken: de leefomgeving verbeteren én mensen met risico’s en ziekte ondersteunen in hun leefstijl. En-en, niet of-of. Alleen zó kunnen we echte impact hebben op gezondheid en leefkracht.
Voor die betere leefomgeving werken we samen met gemeenten en regio’s. En we lobbyen bij de politiek voor gezonde overheidsmaatregelen. Zie bijvoorbeeld onze verkiezingspaper. Om een gezonde leefstijl te stimuleren, zorgen we voor een goed aanbod aan leefstijlinterventies en een hechte samenwerking met huisartsen. We bedden de interventies stevig in bij gemeenten, en we hebben verwijzing gemakkelijk gemaakt - ook voor medisch specialisten en bedrijfsartsen. Met onze partners werken we aan kennis, kwaliteit en innovatie. Zodat de leefstijlinterventies die er zijn, béter worden.
Leefkracht voor iedereen en altijd
Dat doen we persoonsgericht. Effectief. Want wij staan naast mensen om hun leefkracht te versterken. Naast de vrachtwagenchauffeur, en naast alle anderen met diabetes. Op Wereld Diabetes Dag, en op alle andere dagen.