De betekenis van dromen

Zo’n 4 tot 5 keer per nacht doorloopt u een cyclus van lichte slaap, naar diepe slaap die eindigt met de REM-slaap. REM staat voor Rapid Eye Movement omdat uw ogen in deze fase snelle bewegingen maken (terwijl ze gesloten zijn). Dit is de fase waarin u droomt. Hoe langer u aan het slapen bent, hoe groter het deel dat u doorbrengt in de REM-slaap, daarom droomt u meer tegen de ochtend dan vroeg in de nacht. En u kunt dus meerdere keren op een nacht dromen.

Een ander gevoel van tijd

Hoewel dromen slechts kort duren, kan het lijken alsof u uren onderweg bent, of zelfs dagen. Maar als droomonderzoekers kijken naar de tijd die u werkelijk hebt doorgebracht in de REM-slaap, dan is dat maximaal zo’n 30 minuten. Als proefpersonen wakker worden gemaakt tijdens de REM-slaap, kunnen de meesten zich hun dromen herinneren. Dat is normaal gesproken niet het geval, de kans dat de wekker precies afgaat als u ligt te dromen is klein. Daarom denken sommige mensen zelfs dat ze helemaal niet dromen.

Wat zeggen dromen?

Het is voor zover bekend niet nodig of nuttig om dromen te onthouden, maar leuk en interessant is het wel. Psychologen hebben al vanaf de tijd van Freud geprobeerd om betekenis aan dromen toe te schrijven. Of dat echt zinvol is, is niet bewezen, maar het kan misschien wel helpen om te doorgronden wat iemand beweegt. Een kenmerk van de REM-fase is namelijk dat het brein extra creatief is: de neurotransmitters die overdag het denken controleren, laten uw brein tijdens de REM-slaap meer vrijheid, waardoor u originele gedachtesprongen kunt maken. Combineer die creativiteit met de taak die het brein op dat moment vervult om de ervaringen van alle dag te verwerken en u begrijpt waarom dromen soms zo’n absurdistisch karakter kunnen aannemen waar u met een beetje fantasie waardevolle inzichten uit kunt halen. Van zowel Einstein als Edison is bekend dat ze wetenschappelijke problemen oplosten tijdens een droom en van Paul McCartney wordt gezegd dat de melodie en tekst van Yesterday tijdens een droom in hem opkwam.

Nachtmerries

Het is bijzonder vervelend als dromen erg angstig zijn, of als ze zo stressvol zijn, dat u midden in een droom wakker schrikt, bijvoorbeeld van een monster, een ramp, een val of een achtervolger. Iedereen heeft zo af en toe weleens zo’n nachtmerrie, dat is niets om u zorgen over te maken. Bij kinderen tussen 3 en 6 jaar komen ze veel voor, maar meestal verdwijnen ze vanaf de leeftijd van een jaar of 10. Ook dat is normaal.

Sommige mensen hebben écht last van hun nachtmerries. Omdat ze steeds dezelfde nachtmerrie hebben, of elke nacht door akelige dromen worden geplaagd. Een nachtmerrie is anders dan een droom: meestal is wat er gebeurt tijdens een nachtmerrie zo intens, dat iemand wakker schrikt. Daarna voelt iemand nog steeds de angst, woede of walging uit de droom. Ook lichamelijk zijn er symptomen zoals een verhoogde hartslag of baden in het zweet. Opnieuw in slaap vallen kan moeilijk zijn, waardoor nachtmerries de kwaliteit van de slaap ondermijnen. Als nachtmerries uw leven gaan bepalen, kan er sprake zijn van een stoornis.

Stress, trauma’s (post traumatische stress stoornis), medicijnen, drugs en alcohol kunnen de oorzaak zijn van nachtmerries. In zo’n geval is professionele hulp nodig, bijvoorbeeld van een psycholoog.