Dan kun je als patiënt heel eigenwijs de verantwoordelijkheid pakken en op zoek gaan naar hulpverleners die de uitdaging aandurven.
Marlieke de Jonge ziet zichzelf als eerste medewerker van haar eigen hulpteam. Ze vertelde me dat ze leefstijl haar verantwoordelijkheid vindt. Een hele klus voor iemand die gelabeld wordt als ‘hopeloze anorexiapatiënt’. Door het teamwork van psychiater, huisarts, chirurg, fysiotherapeut, internist en apotheker is ze erin geslaagd om aan te sterken tot een veilig gewicht (37 kilo), zodat ze een operatie kon ondergaan. Haar team moet daarvoor haar medische gegevens kunnen delen. "Maar als patiënt mag ik mijn eigen privacy schenden." De operatie is geslaagd. Resultaat? Meer beweging, minder pijn en een veel betere psychische en fysische conditie.
Ik ben onder de indruk van haar verhaal. Ik ben onder de indruk van deze zorgverleners die haar functioneren en haar mogelijkheden écht centraal hebben staan. Indrukwekkend en helaas nog niet vanzelfsprekend in de zorg.
Commitment op een nieuwe norm
Vanuit de taskforce De Juiste Zorg op de Juiste Plek zien we de uitdagingen die deze vanzelfsprekendheid hinderen: goede gegevensuitwisseling over de patiënt, ondersteunende e-health-interventies, regionale inkoop- en netwerkafspraken en - bovenal - meer samenwerking. We hebben allemaal een rol en het is essentieel dat we als bestuurders het verschil maken en over onze eigen schaduw stappen. Maar 1 simpele oplossing of 1 blauwdruk om dat verschil te maken, is er niet. Geen enkele partij in het zorgstelsel kan dit alleen oplossen. Wat staat patiënten nog in de weg en hoe kunnen we samen hobbels wegnemen?
Gedeelde verantwoordelijkheid
Marlieke heeft daar wel ideeën bij. "Respect, vertrouwen en kennis delen zijn de sleutel."
- Respect: "De gemiddelde bioloog heeft meer respect voor de creativiteit en het aanpassingsvermogen van zijn labratten dan de meeste medische wetenschappers voor hun patiënten. De mens als optelsom van kapotte onderdelen mist kans om veerkracht en eigenwaarde te ontwikkelen. Terwijl het menselijk brein zo coöperatief en vindingrijk is. Geef de patiënt als geheel de ruimte."
- Vertrouwen: "In een samenwerkingsverband moet je elkaar durven vertrouwen en bouwen op elkaars expertise. Al die controlesystemen en schotten tussen zorgsoorten maken de zorg niet transparant, maar onveilig en gesloten."
- Kennis delen: "Voorzie patiënten van meer praktische informatie en gebruiksaanwijzingen op maat geknipt. Zodat zij hun eigen aandeel kunnen leveren, zónder dat zij zelf eerst een artsenopleiding hoeven te volgen.
Deze 3 aspecten zijn nodig om verantwoordelijkheid te pakken. Niet alleen als patiënt, maar ook voor iedere betrokkene in de transitie naar De Juiste Zorg op de Juiste Plek. We veranderen namelijk alleen als we echt begrijpen wat er speelt en nodig is.
Samen aanpakken
Als zorgverzekeraar zoek ik actief de dialoog en ook de discussie in het zorgveld. We veranderen de inkoop en werkwijze in onze regio’s, zodat organisaties op hun beurt meer ruimte hebben om vanuit informatie en vertrouwen bij de patiënt aan te sluiten. Marliekes inzichten vertalen zich in onze meerjarenafspraken met zorginstanties, met meer flexibiliteit en minder regeldruk. We faciliteren ook initiatieven. Dit doen we samen: vanuit eigenaarschap en vernieuwing in de zorgpraktijk.
Marlieke, bedankt voor je openheid en je verhaal. Mijn vraag aan zorgprofessionals: welk persoonlijk verhaal heeft jou in beweging gebracht? En hoe helpt het jou de volgende stap te zetten naar De Juiste Zorg op De Juiste Plek?
Marlieke de Jonge is 'gewoon complex' patiënt, met een vast hulpteam dwars door verschillende zorginstellingen in Groningen. Ze werkt als stafmedewerker empowerment bij Lentis, en als betrokken burger bij de gemeente Groningen. Haar ervaring, kennis en netwerken zet zij in om ruimte te schoffelen voor anderen die niet vanzelfsprekend in de samenleving (en de zorg) passen. Schrijven, taal en makkelijk praten over moeilijke dingen zijn haar specialiteit; graag op plaatsen waar dat niet verwacht wordt.