Hoe ongezond is overgewicht?

Als u kijkt naar de cijfers van overgewicht, dan zijn deze behoorlijk schrikbarend. Zo was in 2019 51% van de mensen van 20 jaar en ouder te zwaar, waarvan 15% ernstig overgewicht (obesitas) had. Het aantal mensen dat te zwaar is, is in de afgelopen jaren dan ook sterk gestegen. Overgewicht zie u vaker bij mannen dan bij vrouwen, maar vrouwen hebben vaker obesitas.
Ook overgewicht bij kinderen komt steeds vaker voor. De cijfers bij kinderen en jongeren tot 20 jaar liegen er niet om: in 2019 had 13,9% overgewicht en 2,2 obesitas. In de groep volwassenen van 65 tot 75 jaar oud had 60,3% overgewicht, waarvan 17,7% obesitas. Uit deze cijfers blijkt dat overgewicht toeneemt met de leeftijd.

De gevolgen van overgewicht

Als er teveel overtollig vet in het lichaam is opgeslagen, spreek u van overgewicht. Misschien vind u zelf een kilootje meer niet erg, maar goed voor uw gezondheid is het niet. Mensen die te zwaar zijn, hebben meer kans op gezondheidsproblemen dan mensen met een gezond gewicht. En hoe groter het overgewicht, hoe slechter het is voor uw gezondheid. Gezondheidsproblemen en ziektes die een relatie hebben met (ernstig) overgewicht zijn bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, galstenen, rug- en gewrichtsklachten, slaapapneu, hart- en vaatziekten, suikerziekte (diabetes type 2) en bepaalde soorten kanker.
Het goede nieuws is dat u gezondheidsrisico’s al vermindert als u 5 tot 10% van uw huidige gewicht verliest. Heeft u ernstig overgewicht of gezondheidsproblemen, dan kunt u het beste afvallen met hulp van uw huisarts. U komt mogelijk in aanmerking voor een gecombineerde leefstijlinterventie en leert werken aan uw leefstijl, gezonder eten en duurzame gedragsverandering.

Wanneer heeft u overgewicht?

Berekenen of u te zwaar bent, doe u met hulp van de body mass index (BMI). De BMI geeft aan hoeveel u zou mogen wegen op basis van u lichaamslengte. U deelt hiervoor uw gewicht in kilo's door het kwadraat van uw lichaamslengte in meters. Bereken hier u BMI (voor 18+).
Een gezonde BMI ligt tussen de 18,5 en 24,9. u heeft dan een gezond gewicht. Zit u daarboven? Dan heeft u overgewicht. Een BMI van 30 of meer betekent dat u obesitas hebt.
De BMI houdt echter geen rekening met de vetverdeling over het lichaam, uw vetpercentage en hoeveel spiermassa u heeft. Het is daarom aan te raden uw buikomvang te meten. Vet in en rond de buik is namelijk slecht voor de gezondheid. In de praktijk geven de BMI en de middelomtrek meestal dezelfde uitkomst: is uw BMI te hoog, dan geldt dit vaak ook voor uw middelomtrek. Twijfelt u? Bespreek uw uitkomsten dan met uw huisarts.

Wat is de oorzaak van overgewicht?

Misschien kent u deze uitspraak wel: elk pondje gaat door het mondje. Daar zit een kern van waarheid in, maar het ligt wel wat genuanceerder. Een gezond gewicht is een kwestie van balans. Als u lange tijd meer eet en drinkt dan uw lichaam verbrandt, zult u dit terugzien op de weegschaal. U krijgt te veel energie binnen, die wordt opgeslagen als vet. Maar er kunnen ook nog andere factoren meespelen die ervoor zorgen dat u te zwaar bent of waardoor het lastig is om af te vallen:

• Verleidingen liggen op de loer. We leven in een obesogene omgeving, energierijk voedsel is overal en de hele dag door verkrijgbaar. De verleiding om te veel en te vaak te eten en te drinken is daardoor groot.
• Uw eigen valkuilen. Iedereen komt om andere redenen aan. Denk aan te grote porties eten, te veel frisdrank, teveel snoepen en snacken, teveel alcohol, weinig bewegen, veranderde leefstijl, stoppen met roken, na zwangerschap, mentale problemen etc. Kent u uw valkuilen? Stel uzelf haalbare doelen.
• Uw genen. Sommige mensen hebben meer aanleg voor overgewicht dan anderen. Maar op een aantal zeldzame vormen van ernstige obesitas na, ontstaat overgewicht echter vrijwel nooit alleen door de invloed van genen. De leefomgeving speelt de grootste rol in het ontwikkelen van overgewicht.
• Slaapt u slecht? Ook dat hangt mogelijk samen met een maatje meer. Onder ander omdat u door gebrek aan slaap vaak meer gaat eten. U voelt zich moe en uw lichaam vraagt om energie. Naar de precieze werking van slaaptekort op overgewicht wordt nog verder onderzoek gedaan.

 

• Frontiersin.org

• Volksgezondheidenzorg.info

• Voedingscentrum.nl (1)

• Voedingscentrum.nl (2)

• AD.nl