Niksen is gezond

De voordelen van 'niksen´

& de invloed van jouw telefoongebruik op het brein

Niksen, lummelen en lanterfanteren. Termen die doen denken aan luiheid of tijdverspilling. Het blijkt echter een waardevolle activiteit voor onze mentale gezondheid. Het houdt onze hersenen gezond! Maar wat is niksen eigenlijk, en hoe beïnvloedt ons telefoongebruik deze praktijk? In aflevering 21 van onze podcastserie duiken we in de wereld van het lummelen en de effecten die het op onze hersenen. Dat doen we met inzichten van gedragspsycholoog Sabine.

 

Wat is niksen?

Niksen, staat ook bekend als lummelen, lanterfanten of gewoonweg nietsdoen. Het is bewust stopzetten van activiteit en gedachten laten afdwalen. Het gaat om momenten van pure ontspanning, waarbij u zichzelf toestaat om zonder doel of afleiding te zijn.

Onze interpretaties van niksen verschillen nogal wat. Sommige mensen zien het als simpelweg tijd voor henzelf hebben, terwijl anderen het zien als bewust het brein tot rust brengen. Het is een staat van zijn die verschillende vormen kan aannemen, van rustig zitten met een kopje thee tot het kijken van een serie op de bank.

 

De wetenschap achter niksen

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat niksen positieve effecten heeft op onze mentale toestand. Sabine legt uit dat wanneer we niets doen, ons 'default mode-netwerk' in de hersenen actief wordt. In het Nederlands kunnen we dit vertalen naar de ‘dwaalmodus van ons brein’. Deze dwaalmodus stelt de hersenen in staat om herinneringen te verwerken, emoties te reguleren en ruimte te creëren voor zelfreflectie.

Echter, in een tijd waarin onze telefoons constant binnen handbereik zijn, blijkt het lastig om écht te niksen zonder afleiding. Veel mensen grijpen naar hun telefoon en zien dit ook als een vorm van 'niks doen'. Maar, zo benadrukt Sabine, dit is niet hetzelfde als het ongestoord laten dwalen van uw gedachten.

 

Impact van telefoongebruik op het brein

Het constante gebruik van onze telefoons activeert het dopaminesysteem in onze hersenen, wat ons een belonend gevoel geeft. Dit verklaart waarom we vaak naar onze telefoon grijpen voor afleiding. Het verschil tussen lummelen met of zonder telefoon is voor ons brein heel erg groot. Zonder telefoon krijgt ons default mode-netwerk de kans om actief te worden, de ruststand waarin we emoties verwerken en herinneringen maken. Terwijl bij telefoongebruik een ander deel van de hersenen worden gestimuleerd, het actieve deel dat reageert op beloningen.

 

Hoe gebruikt u dan uw telefoon bewuster?

Sabine adviseert om kleine veranderingen aan te brengen in de dagelijkse routine. Kies bewust momenten waarop u uw telefoon niet gebruikt en leg hem weg. Uit het zicht. Bouw bovendien fysieke barrières in, door bijvoorbeeld uw telefoon in een andere kamer te leggen.

 

Conclusie

Mensen die erin slagen hun telefoongebruik te verminderen, ervaren vaak een gevoel van ontspanning en creativiteit. Niksen biedt ruimte voor zelfreflectie en helpt om herinneringen te verwerken. Niksen, hoewel vaak onderschat, heeft aantoonbare voordelen voor onze geestelijke gezondheid. Het bewust laten dwalen van gedachten, zonder afleiding van technologie, kan een positieve impact hebben op uw welzijn. Door kleine veranderingen aan te brengen in uw telefoongebruik, kunt u meer ruimte creëren voor niksen en zo de voordelen ervan ervaren.

 

Dit achtergrondartikel is een samenvatting van podcastaflevering 21: Niksen is gezond. Het script van de aflevering is samengevat door Chat-GPT en daarna door de redactie geredigeerd.