Kanker zet je leven op z’n kop. In het ziekenhuis krijg je alle aandacht, maar daarna hebben patiënten soms het gevoel er alleen voor te staan. Medisch Centrum Kortenoord (Wageningen) en Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) werken samen om de zorg voor deze patiënten te verbeteren.
“Ik had graag iemand gehad, die mij kon begeleiden tijdens het hele proces. Er komt zoveel op je af! Nu moest ik veel zelf uitzoeken; dat is best lastig”, aldus een patiënt die herstelde van kanker. Samen met nog 5 kankerpatiënten gaf hij aan hoe de zorg beter kan. Niet alleen rondom een operatie of bestraling, maar ook tijdens het herstel. Hun ervaringen werden besproken in een werkgroep met daarin een huisarts, diëtist, apotheker, fysiotherapeut, re-integratiedeskundige, oncologisch verpleegkundige, oefentherapeut, ergotherapeut, podotherapeut en praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg. Dit resulteerde in een proef: ‘Statera’.
De proef helpt mensen met kanker, of mensen die er net van zijn genezen, weer in balans te komen. De kwaliteit van leven verbeteren en restklachten na kanker voorkomen of beperken – daar gaat het om. De patiënt krijgt begeleiding van een oncologisch verpleegkundige en kan via pc of tablet (eZorg) met alle betrokken behandelaren samenwerken aan herstel.
| ‘De oncologisch patiënt zal niet meer het gevoel hebben alleen te staan’ |
Balans hervinden
Medisch Centrum Kortenoord en Ziekenhuis Gelderse Vallei zijn de motor achter Statera (Latijn voor: balans). Menzis is een van de partijen die dit mooie initiatief financieel ondersteunt.
Marit Polman, projectmanager van Statera, kijkt met een goed gevoel terug op de eerste stap: het groepsgesprek met 6 patiënten over hun ervaringen met kanker. “Daar kwam uit dat mensen in het ziekenhuis goed en intensief worden behandeld en begeleid. Maar eenmaal thuis valt menig patiënt tussen wal en schip: bij wie moeten ze aankloppen voor hulp? Vergeet niet dat oncologische patiënten veel voor hun kiezen kregen. Alles is ineens anders: toekomst, gezin, werk. Het is logisch dat het evenwicht in hun bestaan verstoord is. En dat kan een tijd duren, zelfs als de behandeling succesvol was.”
Bouwen aan een netwerk
Statera verbindt zorgverleners met elkaar. Marit: “De chirurg snijdt, de radioloog bestraalt. Dat doen ze goed, maar ze hebben weinig kennis van de sociale kaart. Waar zit in de wijk een goede diëtist, psycholoog of iemand die kan bemiddelen richting passend werk? Statera bouwt aan een netwerk van medici en para-medici. Ik hoorde laatst een huisarts zeggen: 'goh, ik wist helemaal niet dat die fysiotherapeut is gespecialiseerd in oncologische patiënten.' Kijk, door Statera is dit soort kennis – wie doet wat? – beschikbaar. Dat maakt het makkelijker voor de patiënt z’n weg te vinden naar de juiste zorgverlener dicht bij huis. Hij kan een afspraak maken voor een consult, maar ook contact opnemen via pc of tablet.”
Oncologisch verpleegkundige spin in het web
Statera is nog maar net actief; toch hebben de eerste patiënten zich al aangemeld bij hun huisarts in Medisch Centrum Kortenoord. De oncologisch verpleegkundige is de spin in het web, die persoonlijke en vertrouwelijke gesprekken voert met de patiënt. Marit: “Zij kent én de patiënt én het lokale aanbod. Zij kan dus de patiënt in contact brengen met de juiste zorgverleners, zoals oefentherapeut, oedeemtherapeut, ergotherapeut, podotherapeut en diëtist. De oncologisch verpleegkundige heeft ook brede kennis van alles wat met kanker te maken heeft: medisch, psychisch en sociaal. Zij kan verbinden vanuit een brede kijk.”
Wat de patiënt van deze nieuwe aanpak gaat merken? Daar is Marit resoluut over: “Die zal het gevoel hebben niet meer alleen te staan. Natuurlijk, veel mensen krijgen belangrijke steun van hun familie en vrienden. Maar het is het fijn als ze een beroep kunnen doen op extra hulp buiten hun eigen kring.”
‘Knokken voor je leven kun je niet alleen’
“Ik ben 1 van de 6 patiënten die gevraagd is z’n mening te geven over de oncologische zorg. Toen ik na m’n operatie thuis kwam, kreeg ik 2 keer per week bezoek van mijn huisarts – heel fijn. Ik kreeg de diagnose bijnierkanker, zonder overlevingskans. Rond de bestraling en de operatie kreeg ik veel aandacht en medische zorg. Maar na het ontslag viel ik in een zwart gat, knokken voor je leven kun je niet alleen. Ik vroeg mijn huisarts om de steun van een fysiotherapeut, diëtist en mental coach – die had ik hard nodig, om sterker te worden na de zware operatie. Dat lukte met deze mensen! En omdat ik zo’n goede klik met ze heb, versnelt dat mijn herstel. Ik ben 3 jaar geleden geopereerd, was volledig afgeschreven. Maar inmiddels ben ik weer aan het werk als theaterprogrammeur. Het lijkt erop dat ik in Europa de enige patiënt met bijnierkanker ben die de ziekte overleeft. Dit traject heeft ertoe aan bijgedragen dat ik ben gescheiden. Ook dat is mijn boodschap: geef ook de partner of mantelzorger aandacht. Train ze, begeleid ze. Als zij op de been blijven, komt dat ook de patiënt ten goede.”
Casper de Vries (52),
Oncologisch patiënt |