Iemand met een verslaving krijgt hulp van een ervaringsdeskundige - iemand die in het verleden verslaafd was. Deze aanpak draagt bij aan een goed herstel. Én het verkort de wachtlijsten in de GGZ, omdat de ervaringsdeskundige de therapeut ontlast. Het inzetten van ervaringsdeskundigen is een proef waarin Menzis en Tactus Verslavingszorg samenwerken.
Hoe belangrijk zijn ervaringsdeskundigen precies? Anne-Marie Luiten, senior programmaleider, Intact herstel en zelfhulp (Tactus) vertelt hierover: “Heel belangrijk. De cliënt voelt zich herkend en erkend door de ervaringsdeskundige. Cliënten putten hoop uit de gesprekken met iemand die zelf ook verslaafd was. Als de cliënt ziet dat de ervaringsdeskundige weer de regie over z’n eigen leven heeft, motiveert dat. De ervaringsdeskundige staat naast de cliënt en nodigt uit je verhaal te doen. Zo ontstaan andere gesprekken dan tussen cliënt en therapeut. De therapeut leert de cliënt bijvoorbeeld om clean te blijven en vervolgens moet de cliënt z’n leven weer op de rit zien te krijgen. Lastig, want de relatie met naasten – partner, kinderen, ouders – zijn vaak beschadigd, omdat de cliënt liegt en bedriegt om z’n verslaving te voeden. Het herstellen van het vertrouwen met naasten, daar kan de ervaringsdeskundige bij helpen. Omdat die meteen al vanaf de intake contact heeft met de cliënt, is er direct hulp. Ook belangrijk: de ervaringsdeskundige kan terugval voorkomen en ontlast andere hulpverleners – zoals psychologen, gedragstherapeuten en verpleegkundig specialisten GGZ. Dat verkort de wachtlijsten. En dat is heel hard nodig!”
|
Marco Smit, ervaringsdeskundige verslavingszorg
“De eerste 2 jaar deed ik dit werk als vrijwilliger, de afgelopen 3 jaar als fulltime professional. Ik begeleid zelfhulpgroepen en geef hersteltrainingen aan mensen die ook professioneel aan de slag willen als ervaringsdeskundige. Ook voer ik één op één gesprekken met mensen met een verslaving en met hun naasten. Ik probeer eerst rust te creëren. Zo vraag ik aan een cliënt met een gokverslaving of hij z’n bankpasjes wil inleveren en de financiën wil overlaten aan een vertrouwenspersoon. Zoals je bij iemand met een alcoholprobleem de drank weghaalt, zo blokker je bij een gokverslaafde de toegang tot geld. Ik benadruk ook dat het belangrijk is alternatieven voor het gokken te vinden. Het is belangrijk dat mensen weer een zinvol leven gaan opbouwen. Ook help ik met praktische zaken, zoals ‘hoe ga je om met schuldeisers?’ Als ze zelf met schuldeisers in gesprek gaan, vergroot dat hun eigenwaarde. Ik ben één van hen. En als ik vertel over mijn strijd, dan kan dat motiveren. De grootste winst van een ervaringsdeskundige? Die kan de cliënt een spiegel voorhouden – voor, tijdens en na de behandeling van de therapeut. Het resultaat is dat minder cliënten terugvallen in hun verslaving of stoppen met de behandeling.”
|
Wanneer ben je officieel ‘ervaringsdeskundige’?
Dat zijn mensen die ooit zelf hulp hebben gehad bij een GGZ-instelling. En flinke stappen hebben gezet in hun herstel. Daarnaast hebben ervaringsdeskundigen een opleiding gevolgd, waarin ze leren hun eigen herstel professioneel in te zetten. Tactus geeft hiervoor allerlei cursussen – van ‘Werken met eigen ervaring’ (voor het ondersteunen van de cliënt) tot ‘Kracht langs de lijn’ (voor het begeleiden van naasten). Verder moet de ervaringsdeskundige een 2-jarige HBO-opleiding volgen. Pas dan mag een ervaringsdeskundige mensen met een verslaving professioneel begeleiden.
Marco overwon zijn verslaving aan gokken en geld
Meer ervaringsverhalen
Kortere wachtlijsten. Wat doet Menzis nog meer?
Menzis is betrokken bij veel meer initiatieven om de wachtlijsten te verkorten en cliënten snel de juiste behandeling te geven. Zo werkt Menzis ook aan een proef met de ‘integrale intake’ (samen met Mediant) en een ‘digitale buddy’ (samen met de Dimence Groep).
‘Integrale intake’
Een integrale intake betekent dat in het 1e gesprek met de cliënt breed naar de zorgvraag wordt gekeken. Stel er is een vermoeden van een depressie, dan is er vaak meer aan de hand – zoals schulden, eenzaamheid of problemen op het werk. Ook komt het voor dat iemand niet het juiste ‘loket’ kan vinden. Dan klopt de cliënt aan bij een GGZ-instelling, maar blijkt ook andere hulp nodig. Door de integrale intake (‘wat speelt er allemaal?’) komt de werkelijke hulpvraag in beeld. Zo krijgt de cliënt niet alleen direct de juiste zorg op de juiste plek, maar kunnen ook alle betrokken hulpverleners beter samenwerken.
‘Digitale buddy’
Een digitale buddy is een vertrouwenspersoon, die wordt gekoppeld – in een digitale omgeving – aan mensen die wachten op zorg. Dit draagt bij aan het herstel van de cliënt, voor, tijdens en na de behandeling. De digitale buddy ‘verzacht’ de wachttijd en biedt daarin houvast. Dit voorkomt ook verergering van de problematiek tijdens het wachten op de therapie. En het ontlast naasten en familie, waardoor de cliënt stabieler de behandeling kan starten en afronden. Dit alles versnelt het herstel van de cliënt. Menzis maakt dit mogelijk voor inwoners van Twente, samen met zorgaanbieders en gemeenten.
‘Als ervaringsdeskundige ben ik één van hen. En als ik vertel over mijn strijd, dan kan dat motiveren’